کتاب عقل محض و حقوق بشر نوشته امین قضایی، توسط انتشارات مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران منتشر شد. این کتاب به بررسی و ارایه نظریه در خصوص مفاهیم بنیادین حقوق بشر می پردازد. این کتاب را بصورت رایگان در ادامه دانلود کنید.
“بر پایه چه دلایلی یک حکومت باید به شهروندان آزادی بیان، آزادی تحزب و تشکل اعطا کند؟” این سوالی است که امین قضایی در آغاز کتاب می‌پرسد. او سپس پاسخ‌های رایج به این پرسش مهم را بر می‌شمرد و بیان می‌کند که هیچ یک از آنها نمی‌توانند توجیهی عقلانی برای لزوم پایبندی حکومت‌ها به حقوق بشر به دست بدهند.
نویسنده در برابر توجیه‌های متکی به عواطف و احساسات برای دعوی حقوق بشر، استدلال‌های عقلانی و نظری را قرار می‌دهد. همزمان معتقد است که اعلامیه حقوق بشر نیز با اینکه متقاعدکننده‌تر به نظر می‌رسد، اما مفاهیم عقلانی برای پشتیبانی صدق دعوی حقوق بشر در اختیار نمی‌گذارد.
برای دانلود کتاب روی تصویر کلیک کنید
با این اوصاف تنها یک راه برای گیر انداختن ناقضان حقوق بشر باقی می‌ماند و آن هم پناه بردن به پشتوانه نظری و فلسفی است. روشی که با بکارگیری مفاهیم و اصول عقلانی محض، حقوق بشر را به عنوان گفتمانی نامشروط، جهان‌شمول و پیشینی اثبات کرده و عرصه را بر ناقضان حقوق بشر تنگ می‌کند. نویسنده برای این کار “نظریه حقوق پیشینی” را معرفی و معیاری دقیق را برای تعیین حدود آن تعریف می‌کند: “فرد مجاز به انجام هر عملی است، مگر اینکه عمل وی مانع از عمل دیگران شود”.
اما این پایان راه نیست، از آنجایی که نویسنده حقوق بشر را نه صرفاً یک ادعا بلکه نتایج مسلم اصول عقلانی غیرقابل انکار می‌داند ضروری می‌داند “سیستمی” ارائه کند که علاوه بر اینکه حقوق موضوعه در آن از اصول عقلانی منتج شوند، بلکه امکان استنتاج هر یک از این حقوق از سایر حقوق را نیز داشته باشد. به این شیوه هر یک از حقوق بنیادین مانند حق حیات، حق بیان و حق مالکیت اولاً از بسیط‌‌ترین اصول عقلانی انسانی (اصل عدم تناقض و اصل دلیل کافی) استنتاج شده‌اند، ثانیاً از پیوندهای هر یک از این حقوق با اصول اولیه (اثبات هر کدام) می‌توان حقوق دیگر را استنتاج و اثبات کرد.
خواندن این کتاب پلی است که فعالان حقوق بشر را از لبه پرتگاه “قرارداد جامع حقوق بشر” به لبه فلات وسیع و امن “اصول جامع حقوق بشر” می‌رساند. اگر ناقضان حقوق بشر با انکار یک به یک گزاره‌های قرارداد، می‌خواهند ما را به پس نشستن تا لبه پرتگاه هدایت کنند، ما هم با ارائه این کتاب آنها را به قدم زدن بر روی پل و گردشی در فلات “اصول حقوق بشر” دعوت خواهیم کرد.