روستایی که اهالی یک ماه است خود را نشسته اند

reza amiri

با بالا گرفتن بحران آب در ایران، کاهش سطح آب لکه های آبی و سفره های زیر زمینی به حدی رسیده که گزارش ها از بروز مشکلات شدید برای شهروندان در نقاط مختلف کشور حکایت دارد. وزیر نیرو خبر از خشک شدن ۳۰۳ دشت داده و رسانه ها گزارشی تصویری از روستایی در کرمانشاه را منتشر کرده اند که در آن روستا مردم یک ماه است به دلیل کم آبی خود را نشسته اند. گزارش های دیگر از توزیع آب آشامیدنی در مناطق مختلف کشور توسط کامیون خبر می دهند.

سایت “اتاق خبر” در باره روستای گامره نوشته است: “کم آبی، خشکسالی و بی توجهی مسئولین برای مردم این روستاها، مانند نمک روی زخم آزار دهنده است. بطوری که اگر پای درد دل هرکدام از اهالی بنشینید حرف هایی بس ناراحت کننده از وضعیت انسانی در این منطقه را خواهید شنید. در این روستاها که شغل اصلی مردمانش کشاورزی و دامداری است، خشک شدن چشمه ها و چاه های آب اوضاع را وخیم کرده است و به نوعی ادامه زندگی غیر قابل تحمل شده است. صدها رأس دام سبک و سنگین هر روز به علت این مشکلات در حال از بین رفتن و یا فروش اجباری هستند و کشاورزان نیز با توجه به خشکسالی های اخیر و سال جاری مزارع خود را از ۱ تا۱۰۰درصد از دست داده اند و محصولی را از اراضی خود برداشت نکرده اند. در کنار این شرایط بحرانی آب و هوایی، یکی دیگر از مشکلات که به نوعی باعث ناراحتی مردم روستا شده است کم توجهی مسئولین بویژه بخشداری سرفیروزآباد است که طبق اظهارات برخی از مردم بومی این دو روستا آبرسانی به صورت نامنظم و هفت روز یکبار انجام می شود که این میزان آب نیز به هیچ عنوان جوابگوی نیاز آنها نیست. سعدالله، از اهالی روستای گامره، بدلیل نوشیدن آب های آلوده مبتلا به بیماری سنگ کلیه شده و روزانه مقدار زیادی دارو اسفاده می‌کند و برای درمان کاملش هیچ پولی ندارد”.(لینک)

در همین حال، از ارومیه نیز خبر می رسد که آب دریاچه رو به نابودی این ناحیه، ۸ سانت دیگر افت کرده است.

افشین دیلمی معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان آذربایجان غربی گفته است:”وضعیت دریاچه ارومیه از لحاظ حجم آب موجود از سال‌های ۷۶- ۷۵ تاکنون کاهش ۹۵ درصدی داشته و از لحاظ وسعت نیز بیش از ۸۰ خشک شده است به طوری که در شرایط فعلی آب کمی صرفا در شمال دریاچه ارومیه موجود است. تراز دریاچه ارومیه در حدود ۱۶/۱۲۷۰ متر است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش ۸ سانتیمتری دارد”.(لینک)

از شرق کشور نیز اخبار ناخوشایندی درباره آب به گوش می رسد به طوریکه مهدی فروزان فرماندار کاشمر گفته است: “افزایش نیاز آبی در دهه‌های اخیر، سبب برداشت بی‌رویه و افت سطح آب زیرزمینی در دشت کاشمر شده است. دشت ممنوعه بحرانی کاشمر که شامل شهرستان‌های کاشمر و خلیل‌آباد است، هم‌اکنون جزو ۱۵ دشت ممنوعه بحرانی استان خراسان رضوی است که دارای ۴۹۷ حلقه چاه با تخلیه سالیانه ۱۱۱ میلیون متر مکعب، ۴۶ رشته قنات با تخلیه سالانه ۵/۱ میلیون متر مکعب، ۶۶ دهنه چشمه با تخلیه ۷/۰ میلیون متر مکعب است. حدود ۸۰ درصد از آب استحصالی از آبخوان کاشمر در بخش کشاورزی به مصرف می‌رسد”.(لینک)

 

آمار نگران کننده

به تازگی، حمید چیت چیان وزیر نیرو از شرایط بحرانی آب در کشور گزارش داده و گفته است: “کشور ۱۵ سال دچار خشکسالی مستمر است، در ۴۶ سال گذشته به طور متوسط ۲۵۰ میلیمتر بارش داشتیم که بارش ۶ سال گذشته به طور متوسط ۲۰۵ میلیمتر بوده است. از مهر سال گذشته تا امروز به طور میانگین فقط ۱۹۲ میلیمتر باریده و این در مقایسه متوسط سال گذشته ۲۱ درصد و در مقایسه با سال گذشته ۱۳ درصد کاهش نشان می دهد. درجه حرارت متوسط کشور هم در مقایسه با سال‌های گذشته ۱.۱ درجه سانتیگراد افزایش پیدا کرده و منجر به تبخیر بیشتر آب و کاهش منابع در دسترس ما شده است. میزان آب رودخانه ها در ایستگاه های اندازه گیری جریان‌ آب بیش از ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده است. در سال ۵.۷ میلیارد مترمکعب بیلان منفی در منابع آب زیرزمینی داریم، یعنی میزان آبی که در سال از چاه ها و چشمه ها و قنات‌ها برداشت می شود، از آن میزان آبی که در اثر بارش وارد سفره های آب زیرزمینی می شود، بسیار بیشتر است. ما ۶۰۹ دشت در کشور داریم که ۳۳۰ دشت آن دچار بیلان منفی است و آن وضعی که برای دریاچه بختگان، هامون و ارومیه رخ داد برای سفره های آب زیرزمینی ما هم رخ داده است”.

او افزوده است: “۹۲ درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود. در بخش کشاورزی راه‌های زیادی برای کاهش مصرف آب وجود دارد. مثلا اگر به جای کاشت هندوانه محصولات راهبردی مانند گندم بکاریم، مصرف آب بسیار کاهش می یابد. گاهی اوقات ما منبع جدیدی برای آب شرب نداریم و اگر صرفه جویی نشود برخی شهرها و روستاها با جیره بندی آب مواجه خواهند شد. با روش‌های بسیار ساده قادریم ۲۵ تا ۳۰ درصد آب را در هر منزل صرفه جویی کنیم و شهر و روستاهای زیادی را از خطر کم آبی برهانیم”.