Reza Amiri
اگر اتفاق خاصی رخ ندهد و دست‌های پشت پرده کاری از پیش نبرند، بابک زنجانی ۲۲ماه پس از بازداشت، روز شنبه ۱۱ مهر به دادگاه خواهد آمد و رازهای بیشتری از بزرگترین پرونده فساد اقتصادی ایران افشاء خواهد شد. وکلای بابک زنجانی و دست‌های پشت‌پرده در یک ماه گذشته تلاش کرده‌اند تا دادگاه او به تعویق بیافتد تا شاید راهی برای بیرون آمدنش از زندان بیابند.
اگرچه مسئولان قضایی نگفته‌اند که این دادگاه علنی خواهد بود یا غیرعلنی، اما امیرعباس سلطانی، عضو کمیته پیگیری پرونده بابک زنجانی و کمیسیون انرژی مجلس گفته است: «اصرار ما بر علنی برگزار شدن جلسه دادگاه زنجانی به این دلیل است که افرادی که وی را حمایت کرده‌اند برای مردم شناخته شود، چرا که اگر این افراد برای مردم شناخته شوند ما می‌توانیم ریشه فساد و رانت را بخشکانیم.»
اینکه اصرار کمیته پیگیری پرونده بابک زنجانی جواب بدهد و دادگاه علنی برگزار شود مشخص نیست، اما مهم‌تر از آن افشای دست‌های پشت‌پرده یک “بسیجی اقتصادی” است که در سال‌های تحریم به ثروتی میلیاردی دست یافته است. آیا این دست‌ها افشاء خواهند شد یا این پرونده نیز سرنوشتی مشابه مه‌آفرید خسروی و فاضل خداداد خواهد داشت؟
دست‌های پنهانِ پیدا
بدهی بابک زنجانی به وزارت نفت یک مساله است و مساله دیگر چگونگی وصل شدن او به شبکه فروش نفت ایران. موضوعی که در دو سال گذشته محل مناقشه و جدل جریان‌های سیاسی درون نظام جمهوری اسلامی بوده است. اگرچه هر دو سو حاضر نیستند جزئیات بیشتری از حامیان او در همه سال‌های گذشته ارائه بدهند، اما شناسایی دست‌های پشت‌پرده‌ای که چهارده قرارداد و هفت محموله نفتی را به او سپرده، دشوار نیست.
او در گفت‌وگویی مفصل با هفته‌نامه توقیف شده آسمان گفته است: « درسال ۸۹ وارد رابطه با شرکت سرمایه‌گذاری غدیر و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء شدم. آنها یک کالایی را خریده بودند و نمی‌توانستند پولش را واریز کنند، من این‌کار را برای‌شان انجام دادم. کارهایم با قرارگاه خوب پیش می رفت تا اینکه یک روز، بچه های قرارگاه گفتند برویم پیش آقای قاسمی. وقتی پیش آقای قاسمی رفتیم ایشان گفت این چند تا کاری که از شما دیدم را خیلی خوب کار کردید. بحث کمبود منابع مالی که مطرح شد گفتم شما «ال.سی»های مدت دار بدهید تا من در خارج از کشور آنها را نقد کنم.»
زنجانی در همین گفت‌وگو گفته است که پس از انتقال رستم قاسمی به وزارت نفت، همکاری‌هایش با این وزارت‌خانه شروع شده و وظیفه انتقال درآمدهای نفتی ایران به بانک متعلق به او واگذار شده است. او در جای دیگری از این گفت‌وگو از کمال دانشیار نماینده اسبق مجلس و از اعضای قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء نام برده و از ملاقات خود با سیف‌الله جشن‌ساز، یکی از مدیران ارشد وزارت نفت و مدیرعامل پیشین شرکت نیکو خبر داده و گفته است که رستم قاسمی، وزیر اسبق نفت، به سیف‌الله جشن‌ساز گفته که می‌تواند با او همکاری کند.
سیف‌الله جشن‌ساز دو سال پیش چند روز بعد از بازداشت بابک زنجانی، دستگیر و پس از مدت کوتاهی آزاد شد و دوباره به وزارت نفت بازگشت. شرکت نیکو متهم است که ۳۵میلیارد دلار از درآمدهای نفتی ایران در دوره تحریم‌ها را تصاحب کرده است. مدیران این شرکت مدعی شده‌اند که در دوره تحریم‌ها بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی را به ایران انتقال داده‌اند. پس از توافق ایران و غرب و بحث انتقال درآمدهای بلوکه شده ایران، وزیر اقتصاد اعلام کرد که این مبلغ در این شرکت سرمایه‌گذاری شده است. مدیران ارشد شرکت اما این مبلغ را حق‌السهم خود از فروش نفت دانسته‌اند.
دو راهی مه‌آفرید و جزایری
رسیدگی به پرونده ۲۰۹ جلدی بابک زنجانی از شنبه ۱۱ مهر آغاز می‌شود و او باید از خودش دفاع کند. اما آیا در این دادگاه نامی هم از دست‌های عیان پشت‌پرده به میان خواهد آمد یا او نیز سرنوشتی چون مه‌آفرید خسروی و فاضل خداد خواهد یافت، بدون‌اینکه مقام‌های بالاتر و آمران نشسته در اتاق فرمان به میان بیاید؟
اگر زبان بابک زنجانی در دادگاه باز شود و مصلحت نظام اجازه دهد، دادگاه او باید به محل محاکمه و پاسخگویی سرداران نفتی سپاه و مدیران ارشد شرکت نیکو تبدیل شود. اما زنجانی که در همه ۲۲ماه گذشته، به روایت مسئولان قوه قضائیه و نمایندگان مجلس، حاضر به افشای عوامل پشت صحنه نشده، خطرهای ناشی از این افشاگری را این‌بار به جان می‌خرد یا دل‌گرم به حمایت‌های آنان همچنان به مقام‌های مسئول نامه می‌نویسد و از همه اتهام‌های وارده اعلام برائت و به‌سان شهرام جزایری چند سال زندان را با شرایط ویژه تحمل می‌کند؟ پاسخ همه این پرسش‌ها را باید در روزهای آینده و نتیجه نهایی دادگاه پیدا کرد.